Trước khi rót tiền vào một loại tiền mã hóa (Cryptocurrency), điều đầu tiên mà các nhà đầu tư cần làm là tìm hiểu mọi thứ liên quan tới dự án đó. Có nhiều cách để làm điều đó, như tìm hiểu trên mạng, tham gia các cộng đồng tiền kỹ thuật số, tìm đến sự tư vấn của các chuyên gia… Ngoài ra, còn có một cách thức phổ biến khác là nghiên cứu Whitepaper (sách trắng). Tài liệu này là gì và nó có tầm quan trọng như thế nào trong đầu tư Crypto? Bài viết sau sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin cơ bản để giải đáp các câu hỏi này.
Phần 1: Sơ lược về Whitepaper
Whitepaper là gì?
Nếu bạn từng mua một chiếc tivi, tủ lạnh hay bất cứ sản phẩm nào, hẳn bạn đều thấy chúng có hướng dẫn sử dụng đi kèm. Với các dự án tiền kỹ thuật số, Whitepaper đóng vai trò tương tự như một tài liệu hướng dẫn sử dụng vậy. Nó sẽ cung cấp cho người đọc mọi thông tin về dự án, từ mục tiêu phát triển, đội ngũ đứng sau dự án, lộ trình mà dự án đã và đang thực hiện… Với những thông tin này, nhà đầu tư sẽ có được cái nhìn tổng quan để từ đó đưa ra quyết định có nên rót tiền vào dự án hay đồng tiền số này hay không.
Thông thường, dự án sẽ phát hành Whitepaper trước các đợt phát hành token lần đầu (Initial Coin Offering – ICO), bởi về bản chất, tài liệu này được thiết kế với mục đích cung cấp thông tin nhằm thu hút các nhà đầu tư tham gia vào dự án.
Xem thêm: Altcoin là gì? Mùa Altcoin là gì?
Các thông tin có trong Whitepaper
Như vừa đề cập ở trên, Whitepaper sẽ cung cấp mọi thông tin có liên quan tới dự án. Vì vậy, dù nhiều hay ít, dù sơ sài hay phức tạp, thì mọi tài liệu Whitepaper phải bao gồm đầy đủ các thông tin sau:
Giới thiệu: Đây thường là phần mở đầu của Whitepaper, trong đó nêu rõ các vấn đề đang tồn tại trên thị trường và nêu vắn tắt các thông tin cơ bản về dự án.
Các giải pháp và sản phẩm mà dự án đưa ra: đây là nội dung quan trọng nhất và cũng là phần mà nhà đầu tư quan tâm nhất. Nội dung này sẽ giúp nhà đầu tư nắm được điểm mạnh, điểm yếu cũng như sự khác biệt của dự án này so với các dự án khác trên thị trường, từ đó đưa ra được đáp án cho câu hỏi: vì sao mình nên chọn dự án này để đầu tư?
Coin/Token: Phần này sẽ cung cấp mọi thông tin liên quan tới đồng coin/token của dự án như: mục đích sử dụng, giá, số lượng phát hành, hình thức thanh toán, ưu đãi…
RoadMap hay còn gọi là lộ trình phát triển: phần này cung cấp các mục tiêu cũng như các mốc thời gian mà các nhà phát triển sẽ thực hiện được mục tiêu đó. Trong qua trình dự án hoạt động, nó sẽ giúp các nhà đầu tư theo dõi xem dự án có đạt được các cột mốc mà các nhà phát triển đưa ra ngay từ đầu hay không.
Đội ngũ phát triển, các đối tác của dự án: Trong bối cảnh cảnh dự mới đang ở giai đoạn phát triển đầu tiên, việc nắm rõ đội ngũ phát triển phía sau dự án hay các đối tác đang tham gia phát triển dự án sẽ là thông tin giúp cũng cố mức độ tin tưởng của dự án trong nắm các nhà đầu tư.
Ngoài ra, Whitepaper còn có thể bao hàm các nội dung liên quan tới những vấn đề như các chiến lược quảng bá, kế hoạch phát hành ICO hay các vấn đề pháp lý liên quan tới dự án tiền kỹ thuật số này…
Tầm quan trọng của Whitepaper trong đầu tư Crypto
Trong môi trường thông tin hỗn loạn như hiện nay, có thể nói Whitepaper là một tài liệu vô cùng quan trọng với cả các nhà phát triển dự án lẫn các nhà đầu tư. Nguyên nhân là bởi nó cung cấp những thông tin chính xác và minh bạch nhất về dự án cho những người quan tâm, thay vì buộc họ phải tìm kiếm và tiếp cận những nguồn thông tin không chính thống ở nhiều nơi khác nhau.
Tất nhiên, vẫn có những trường hợp xảy ra các tình huống lừa đảo, khi các nhà phát triển tạo ra một tài liệu Whitepaper vô cùng hoàn hảo, nhưng thực chất dự án đó chỉ được xây dựng vì mục đích lừa tiền của nhà đầu tư. Nhưng với đa số dự án, việc phát hành một bản Whitepaper rõ ràng, minh bạch với đầy đủ thông tin liên quan thường được nhiều nhà đầu tư đánh giá rất cao.
Xem xét tới tầm quan trọng của Whitepaper trong đầu tư Crypto, chúng ta có thể đánh giá theo 2 phía: phía các nhà phát triển dự án và phía các nhà đầu tư.
Đối với các nhà phát triển dự án, điều quan trọng nhất là Whitepaper sẽ giúp thu hút các nhà đầu tư tiềm năng. Tại thời điểm ICO, có những dự án có thể đã và đang được triển khai, thế nhưng cũng có những dự án mới chỉ là ý tưởng sơ khai trên giấy tờ. Nhưng dù dự án đang ở tình trạng nào thì Whitepaper cũng có vai trò rất quan trọng. Gần như có thể coi Whitepaper như một “thuyết khách” mà thông qua đó, đội ngũ phát triển có thể đưa ra những lý lẽ nhằm thuyết phục các nhà đầu tư rót tiền vào dự án.
Về phía nhà đầu tư, rõ ràng, khi đã nắm trong tay Whitepaper, họ sẽ không phải mất thời gian, công sức tìm kiếm những thông tin liên quan tới dự án ở các nguồn bên ngoài nữa. Với Whitepaper, nhà đầu tư sẽ biết nhóm phát triển định làm gì, đã làm được đến đâu, từ đó có thể tự mình đánh giá sơ bộ về ý tưởng cũng như tiềm năng của dự án.
Xem thêm: Quản lý vốn trong đầu tư chứng khoán
Phần 2: Hướng dẫn đọc Whitepaper
Có một điều ai cũng phải thừa nhận, đó là Whitepaper là một tài liệu rất dài và phức tạp. Vì thế, để không bị ngợp trong biển thông tin, người đọc cần phải có kỹ năng khi tìm hiểu các tài liệu này.
Phương pháp đọc Whitepaper
Nhiều người thường đặt ra câu hỏi là: có cần phải đọc hết và hiểu từng câu từng chữ của Whitepaper không? Câu trả lời là không. Whitepaper cung cấp nhiều thông tin, nhưng không phải toàn bộ các thông tin đều quan trọng như nhau. Khi nắm trong tay một bản Whitepaper dài tới cả trăm trang với những từ ngữ khá khó hiểu, hãy cố gắng tìm ra những ý chính. Thường thì bạn có thể dựa vào mục lục của Whitepaper. Các nội dung đã được chia nhỏ theo từng phần, do đó bạn có thể dễ dàng tóm gọn ý chính và đánh giá mỗi phần nội dung cụ thể.
Ba bước để đọc Whitepaper sao cho hiệu quả
Sau khi đã xác định được phương pháp đọc, nhà đầu tư có thể tiến hành bước đọc tài liệu theo 3 bước sau.
Bước 1: Xác định ý tưởng, mục đích của dự án
Ý tưởng thường được trình bày ở phần Giới thiệu dự án và Các giải pháp và sản phẩm mà dự án đưa ra. Ý tưởng, mục đích của dự án sẽ cho nhà đầu tư biết dự án đó có tiềm năng hay không. Nó sẽ cho biết dự án có giải quyết vấn đề gì không, có tốt hơn so với những dự án đã và đang hoạt động trên thị trường hay không. Càng là những dự án có tính hữu dụng thì tiềm năng dự án càng khả quan.
Nếu dự án mà bạn xem xét không có điểm nào vượt trội so với các dự án khác thì bạn có thể dừng lại ở ngay bước này và bỏ qua dự án.
Bước 2: Dự án được thực hiện dựa trên công nghệ nào?
Phần này liên quan tới công nghệ của dự án. Không phải nhà đầu tư nào cũng là một người có chuyên môn trong lĩnh vực công nghệ, vì thế việc đọc hiểu mọi thuật toán được trình bày trong Whitepaper không phải lúc nào cũng khả thi. Thay vì dành quá nhiều thời gian để chứng minh các công nghệ hay thuật toán đó sẽ mang lại thành công, hãy tìm hiểu xem công nghệ đó có hữu ích hay không, có lợi thế cạnh tranh hơn so với công nghệ được áp dụng ở các dự án khác hay không. Nếu câu trả lời là có, vậy đây sẽ là một dự án tiềm năng.
Bước 3: Dự án được thực hiện như thế nào?
Phần này liên quan tới đội ngũ thực hiện dự án cũng như lộ trình phát triển của dự án. Nếu đội ngũ phát triển hay những người đứng sau dự án là những người có tên tuổi, người nổi tiếng hay những người có tài năng trong lĩnh vực tiền số, vậy thì khả năng thành công của dự án sẽ cao hơn. Hay như với lộ trình phát triển, một dự án có tầm nhìn dài hạn thường sẽ được đánh giá tốt hơn.
Xem thêm: Quản lý danh mục đầu tư chứng khoán
Kết luận
Với hàng nghìn dự án tiền mã hóa đã và đang hoạt động trên thị trường, Whitepaper đã chứng là một công cụ đắc lực dành cho cả các nhà phát triển lẫn các nhà đầu tư. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng cần lưu ý rằng bên cạnh Whitepaper thì họ cũng nên tìm hiểu thêm cả các khía cạnh khác của thị trường trước khi quyết định rót tiền cho một dự án tiền kỹ thuật số. Điều này sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn, từ đó đánh giá chính xác hơn tiềm năng sinh lời của dự án. Chúc các bạn thành công!
Đỗ Hiền
