Câu chuyện về cổ phiếu Novavax trong vài năm qua có thể sẽ trở thành một cuốn sách tuyệt vời.
Novavax (NVAX) là một trong những cổ phiếu được bàn tán nhiều nhất trong hai năm gần đây. Hồi năm 2020, cổ phiếu đã có lúc tăng đến 3.000%. Tuy nhiên, tiếp theo đó là một chuỗi ngày dài chỉ có trượt dốc, với giọt nước tràn ly gần đây nhất là khi công ty phải cắt giảm ước tính của mình vài tuần trước. Sau đây là câu chuyện về những thăng trầm của công ty vắc-xin này.
Xem thêm
Novavax với giá 4 USD/cổ phiếu là một giao dịch mua tuyệt vời
Vào tháng 12 năm 2019, Novavax đã là một cổ phiếu đáng sợ. Công ty đã thất bại trong thử nghiệm giai đoạn 3 cho vắc-xin ngừa virus hợp bào hô hấp (RSV) ở đối tượng mang thai. Nhà đầu tư đã tháo chạy, và cổ phiếu đã lao dốc không phanh. Công ty công nghệ sinh học này đã phải thực hiện gộp cổ phiếu với tỷ lệ 20 đổi 1 chỉ để duy trì niêm yết trên sàn Nasdaq. Và giá cổ phiếu đã tiếp tục giảm, đẩy Novavax vào nhóm công ty vốn hóa siêu nhỏ.
Nhưng có một tia hy vọng: công ty đã có một loại vắc-xin ngừa cúm đang được thử nghiệm lâm sàng. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (và những ai đầu tư vào các cổ phiếu công nghệ sinh học đều biết rằng FDA vô cùng quan trọng) đã không hài lòng với các vắc-xin cúm hiện có trên thị trường và hy vọng ứng viên vắc-xin của Novavax sẽ là một cải tiến.
Trong các thử nghiệm của mình, vắc-xin của Novavax, NanoFlu, đã được so sánh với vắc-xin dẫn đầu thị trường của Sanofi (SNY). Và NanoFlu đã đánh bại vắc-xin cúm hàng đầu thế giới trong các thử nghiệm trên động vật ở giai đoạn 1 và giai đoạn 2.
Tại thời điểm đó, Novavax là một cổ phiếu vốn hóa siêu nhỏ. Những ai ôm hy vọng về một mức lợi nhuận hàng chục lần đã có thể thực hiện các khoản đầu tư nhỏ ở những mức giá rất thấp từ 4 USD đến 6 USD/cổ phiếu. Nếu có tin tức kết quả giai đoạn 3 không tốt, gần như chắc chắn những nhà đầu tư này sẽ mất trắng. Nhưng nếu kết quả giai đoạn 3 là khả quan, họ có thể kỳ vọng thu được nhiều lợi nhuận. Đây là một cán cân rủi ro-phần thưởng ưa thích của các nhà đầu tư mạo hiểm.
Và sau đó là sự kiện chấn động thế giới – COVID-19 trở thành đại dịch toàn cầu. Kết quả là các cổ phiếu vắc-xin ngừa COVID đã tăng cao hơn. Và Novavax đã vọt lên cao hơn hầu hết các cổ phiếu khác. Với sức mạnh từ vắc-xin ngừa COVID của mình, cổ phiếu công nghệ sinh học này đã tăng đến 3.000% lên 128 USD/cổ phiếu trong năm 2020. Novavax đã là cổ phiếu số một trên thị trường năm đó. Và sau khi Novavax báo cáo dữ liệu tích cực từ thử nghiệm giai đoạn 3 cho vắc-xin ngừa COVID-19 vào năm 2021, cổ phiếu đã đạt mức giá 330 USD, tăng khoảng 60 lần so với thời điểm cuối năm 2019, tất cả chỉ xảy ra trong vòng chưa đầy hai năm.
Một chuyến đi hoang dã suốt chặng đường lên đến 330 USD
Vào tháng 3 năm 2020, hầu hết cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Mỹ đều đỏ rực, ngoại trừ những cổ phiếu như Novavax. Thị trường chứng khoán đã sụp đổ trên diện rộng nhưng cổ phiếu công nghệ sinh học nhỏ bé Novavax đã tăng hai con số mỗi ngày. Mọi quy tắc đầu tư vào lĩnh vực công nghệ sinh học đều bị bỏ qua vì COVID-19, một căn bệnh đang khiến thế giới ngừng hoạt động.
Khi Novavax thông báo rằng họ đang theo đuổi một loại vắc-xin ngừa COVID, cổ phiếu đã tăng vọt. Khi công ty cho biết họ đã tìm thấy một ứng cử viên vắc-xin trong phòng thí nghiệm, cổ phiếu đã tăng vọt thêm một lần nữa. Khi công ty báo cáo dữ liệu thử nghiệm tích cực trên động vật, cổ phiếu lại bùng nổ cao hơn. Khi đó, họ thậm chí còn chưa bắt đầu thử nghiệm thuốc trên người.
Đó là khi Novavax bắt đầu nhận được những tấm séc lớn. Vào tháng 5 năm 2020, Novavax nhận được một cú hích từ một tổ chức từ thiện do Bill và Melinda Gates thành lập: Liên minh Đổi mới Chuẩn bị sẵn sàng cho Dịch bệnh (CEPI). Các nhà khoa học tại CEPI đã xem xét các phân tử protein của Novavax và dữ liệu ban đầu của họ trước khi quyết định gửi cho công ty 384 triệu USD. Một hoặc hai tháng sau đó, chương trình hợp tác công – tư Operation Warp Speed đã đặt hàng trước 100 triệu liều vắc-xin của công ty và trả trước 1,6 tỷ USD.
Vào tháng 2 năm 2021, Novavax đã báo cáo dữ liệu giai đoạn 3 tuyệt vời từ vắc-xin ngừa COVID-19 của mình. Ngay sau đó, cổ phiếu đã đạt 330 USD. Tuy nhiên, công ty công nghệ sinh học vẫn chưa có bất kỳ loại thuốc nào trên thị trường.
Sau đó đường đi chỉ còn là dốc xuống
Điều giết chết cổ phiếu Novavax là một quyết định của công ty từ trước đó trong những ngày đen tối: bán cơ sở sản xuất của họ. Ban quản lý đã thực sự không có lựa chọn nào khác; vào năm 2019, họ đã rất cần tiền mặt và phải cố gắng cắt giảm biên chế. Tuy nhiên, việc thiếu cơ sở sản xuất đã là một lỗ hổng lớn đối với công ty vào năm 2021: Novavax phải ký hợp đồng với các nhà sản xuất bên thứ ba trên toàn thế giới để sản xuất vắc-xin của mình. Và quy mô của các đơn đặt hàng là rất lớn – lên đến vài tỷ liều.
Nhìn lại, có lẽ một chiến lược tốt hơn dành cho Novavax là hợp tác với một công ty dược lớn như Merck hoặc GSK; đó là những gì BioNTech đã làm khi hợp tác với Pfizer. Nhưng Novavax đã quyết định giữ độc lập việc sản xuất thuốc của mình, và do đó, công ty đã liên tục bị chậm trễ trong năm 2021, tất cả là vì các vấn đề sản xuất.
Cuối cùng, vào cuối năm, Novavax đã bắt đầu nhận được giấy phép sử dụng khẩn cấp trên khắp thế giới. (giấy phép ở Mỹ đã mất thêm sáu tháng nữa.)
Bây giờ chúng ta đang ở giữa năm 2022 và cổ phiếu Novavax đã giảm xuống còn 40 USD. Như vậy, sau ba năm, những ai đã mua cổ phiếu Novavax vào cuối thời kỳ đen tối hồi năm 2019 vẫn đang bỏ túi lợi nhuận khoảng bảy lần. Không có gì để phàn nàn quá nhiều, đặc biệt với những ai đã chốt lời sớm hơn một chút.
Về cơ bản, Novavax là một cổ phiếu phòng thủ. Nếu COVID hoặc dịch cúm biến mất trong tương lai gần, cổ phiếu này sẽ bị ảnh hưởng nặng nề – và mọi người, kể cả hầu hết, nếu không muốn nói là tất cả, các nhà đầu tư của công ty, đều hy vọng đó là điều sẽ xảy ra.
Nhưng trên thực tế, chúng ta biết rằng virus cúm luôn biến đổi, và các chủng virus corona gây ra COVID cũng đột biến liên tục. Vì vậy, chúng ta có thể sẽ phải tiêm vắc-xin chống lại những mối đe dọa đó trong nhiều năm nữa. Và bạn không bao giờ biết – một loại virus mới có thể xuất hiện bất cứ lúc nào.
Vì vậy, nếu bạn vẫn có niềm tin, hãy nắm giữ cổ phiếu Novavax của mình. Cổ phiếu đã mang lại lợi ích cho nhà đầu tư, và trình độ khoa học của công ty chắc chắn nằm trong top đầu giữa những người có thể bảo vệ chúng ta khỏi các tai ương dịch bệnh.
