Các doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính rộng rãi trong các chiến lược kinh doanh của họ bởi vì nếu được sử dụng hiệu quả, nó có thể mang lại lợi nhuận khổng lồ. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đòn bẩy tài chính là gì. Hãy cùng Học chơi Trading tìm hiểu khái niệm và cách tính đòn bẩy tài chính trong bài viết dưới đây.
Đòn bẩy tài chính là gì?
Đòn bẩy tài chính (viết tắt là FL) là sự kết hợp giữa cổ phiếu và tiền vay từ các ngân hàng hoặc tổ chức tài chính được sử dụng để tăng tỷ suất lợi nhuận cho các công ty.
Đòn bẩy tài chính là điều cần thiết trong các chiến lược của công ty vì không ai có thể thịnh vượng nếu họ chỉ kinh doanh bằng tiền mặt của mình. Hiểu cách sử dụng đúng đòn bẩy tài chính sẽ mang lại lợi nhuận đáng kể cho công ty. Tuy nhiên, có một số vấn đề tiềm ẩn nếu tổ chức hoạt động kém hiệu quả hơn dự định.
Nhiều doanh nghiệp coi đòn bẩy tài chính là một công cụ có lợi để tăng thu nhập và lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu. Tuy nhiên, phương pháp này đã bị một số công ty lạm dụng, dẫn đến nợ nần và thậm chí phá sản.
Đòn bẩy tài chính là một loại đòn bẩyminh họa mối liên hệ giữa nợ và vốn chủ sở hữu. Điểm thấp chứng tỏ nhà đầu tư độc lập về tài chính; ngược lại, các nhà đầu tư chưa tận dụng hết lợi ích của công cụ này.
Ví dụ về đòn bẩy tài chính
Anh A mua căn hộ chung cư B đang xây dựng với tổng số tiền thanh toán là 4 tỷ đồng. Tuy nhiên, anh chỉ trả trước cho Nhà đầu tư B 1 tỷ. Số tiền còn lại là 3 tỷ A vay ngân hàng để trả. Sau 1 năm hoàn thiện, A không dùng căn hộ để ở mà rao bán với giá 5 tỷ. Sau đó không lâu đã có người đồng ý mua.
Trừ đi số tiền vay ngân hàng là 3 tỷ 150 triệu (lãi 150 triệu/năm) + 1 tỷ vốn ban đầu. A thu được lợi nhuận 850 triệu sau 1 năm đầu tư.
Sử dụng đòn bẩy tài chính một cách hiệu quả sẽ mang lại những lợi ích vô cùng to lớn. Tuy nhiên cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro nếu bạn không cẩn thận khi sử dụng.
Trong hầu hết các trường hợp, chủ nợ sẽ chỉ định mức độ rủi ro mà họ sẵn sàng chấp nhận cũng như mức độ đòn bẩy cho phép.
- Người cho vay sẽ sử dụng chính tài sản đó làm tài sản thế chấp trong trường hợp khoản vay được đảm bảo bằng tài sản cho đến khi bạn hoàn thành việc trả nợ.
- Trong trường hợp vay dòng tiền, khoản vay được hoàn trả bằng tổng mức tín nhiệm của công ty.
Vai trò của đòn bẩy tài chính là gì?
Đòn bẩy tài chính được sử dụng phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp và doanh nghiệp. Mặc dù tận dụng tiền của người khác để kiếm lợi nhuận cho bản thân tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm, nhưng nó có thể mang lại lợi ích trong kinh doanh nếu được xử lý đúng cách. Đòn bẩy tài chính đóng một số chức năng thiết yếu trong đầu tư, bao gồm:
- Bù đắp cho việc doanh nghiệp thiếu vốn để duy trì hoạt động. Hơn nữa, đòn bẩy tài chính cho phép các tổ chức tiếp cận nhiều khả năng đầu tư khả thi hơn, nâng cao cơ hội thành công của họ.
- Khi được sử dụng đúng cách, nó có thể giúp tăng doanh thu.
- Hỗ trợ tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thuế cho doanh nghiệp. Các khoản cho vay và tiền lãi được trừ vào chi phí hoạt động nên khoản này là thu nhập chịu thuế trước khi quyết toán.
Công thức tính đòn bẩy tài chính
Công thức tính mức độ sử dụng đòn bẩy tài chính
Mức độ sử dụng đòn bẩy tài chính = thương số giữa hệ số nợ trên tổng tài sản (D/A) hoặc hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E).
Ví dụ:
Ông A đặt lệnh mua cổ phiếu B với tổng giá trị là $2000. A quyết định thiết lập đòn bẩy tài chính để tăng lợi nhuận tối đa đạt được. Như sau:
- Giả sử khi không sử dụng đòn bẩy tài chính. Sau một tuần, cổ phiếu B tăng/giảm 5%, A sẽ lãi/lỗ $100.
- Khi sử dụng đòn bẩy với tỷ lệ 1:10, cổ phiếu B tăng/giảm 5% thì cổ phiếu A sẽ lãi/lỗ $1000.
- Khi sử dụng đòn bẩy với tỷ lệ 1:50, cổ phiếu B tăng/giảm 5% thì cổ phiếu A sẽ lãi/lỗ $5000.
- Khi sử dụng đòn bẩy 1:500, cổ phiếu B tăng/giảm 5% thì A sẽ lãi/lỗ $50.000.
Công thức tính mức độ tác động của đòn bẩy tài chính
Trong đó:
- EBIT: lợi nhuận trước thuế và lãi vay
- F: chi phí cố định;
- v: chi phí biến đổi trên 1 đơn vị sản phẩm
- p: giá bán;
- Q: số lượng sản phẩm
- I: lãi vay phải trả
Ví dụ:
Doanh nghiệp A kinh doanh thời trang giá rẻ với tổng số vốn là 200.000.000 VNĐ. Số tiền này bao gồm 100.000.000 VND vay với lãi suất 10%/năm. Phần còn lại là vốn tự có của công ty.
Dự kiến năm 2022, doanh nghiệp bán được 10.000 sản phẩm. Giá mỗi sản phẩm là 20.000 đồng. Mỗi sản phẩm có biến phí là 14.000 đồng với tổng chi phí hoạt động cố định là 40.000.000 đồng.
Ta có:
- I = 100.000.000 x 10% = 10.000.000 VNĐ
- F = 40.000.000 VNĐ
- v = 14.000 VNĐ
- p = 20.000 VNĐ
- Q = 10.000 sản phẩm.
Lợi nhuận trước thuế và lãi vay của doanh nghiệp A là:
- EBIT = 10.000 x (20.000 – 14.000) – 40.000.000 = 20.000.000 VNĐ
Mức độ tác động của đòn bẩy tài chính là:
- DFL = 20.000.000 / (20.000.000 – 5.000.000) = 1,34
Như vậy, khi doanh nghiệp A tăng hoặc giảm 1% số lợi nhuận này thì tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu sẽ tăng hoặc giảm 1,34%
Ưu nhược điểm mà việc sử dụng đòn bẩy tài chính mang lại
Ưu điểm:
- Đòn bẩy là một công cụ tuyệt vời để hỗ trợ các nhà đầu tư tối đa hóa thu nhập.
- Đòn bẩy tài chính tương tự như một khoản vay không lãi suất. Nó có thể truy cập thuận tiện và do đó khá thuận tiện để sử dụng.
- Trong khi thị trường ít biến động, lợi nhuận sẽ thấp do giá cổ phiếu ít biến động. Tuy nhiên, nhờ các giao dịch có đòn bẩy, các nhà đầu tư có thể tạo ra lợi nhuận cao hơn ngay cả trong thời kỳ thị trường ít biến động.
Nhược điểm:
Lợi nhuận càng lớn thì tỷ lệ rủi ro càng lớn. Nếu phiên giao dịch thua và đi ngược lại mong đợi, bạn sẽ mất rất nhiều tiền. Do đó, trước khi sử dụng đòn bẩy tài chính, nhà đầu tư phải suy nghĩ cẩn thận và dành nhiều thời gian tìm hiểu để phòng tránh những rủi ro không mong muốn.
Một số chỉ số đòn bẩy tài chính phổ biến
Tỷ lệ nợ/tổng tài sản
Đây là tỷ lệ đòn bẩy giúp xác định tổng số nợ so với tài sản và cho phép so sánh đòn bẩy được sử dụng giữa các doanh nghiệp khác nhau. Được xác định theo công thức: TD/TA = (Nợ ngắn hạn + Nợ dài hạn)/ Tổng tài sản.
Tỷ số này càng cao thì rủi ro của doanh nghiệp càng lớn. Các nhà đầu tư sử dụng tỷ lệ này để đánh giá khả năng thanh toán các nghĩa vụ nợ hiện tại của doanh nghiệp và số tiền đầu tư.
Tỷ lệ nợ/vốn
Đây là hệ số giúp đo lường quy mô tài chính của doanh nghiệp, phản ánh dư nợ chiếm bao nhiêu phần trăm tổng nguồn vốn của doanh nghiệp. Ngoài ra, chỉ số này còn cung cấp cho nhà đầu tư cái nhìn tổng quan về sức mạnh và cơ cấu tài chính của doanh nghiệp và cách doanh nghiệp có thể chi trả cho các hoạt động.
Tỷ lệ Nợ/Vốn chủ sở hữu
Đây là tỷ lệ giữa vốn chủ sở hữu được đầu tư và vốn do doanh nghiệp huy động bằng cách đi vay. Tỷ số này dùng để xem xét nguồn vốn hiện có của doanh nghiệp cũng như nguồn vốn đó đã được sử dụng hiệu quả như thế nào trong một khoảng thời gian.
Nếu tỷ lệ này lớn hơn 1 có nghĩa là số vốn đi vay của doanh nghiệp lớn hơn số vốn hiện có. Vì vậy có thể gặp nhiều rủi ro trong việc trả nợ và khi có biến động lãi suất ngân hàng.
Tỷ lệ đòn bẩy tài chính
Có thể hiểu đơn giản đây là tổng tài sản/vốn chủ sở hữu bình quân của một chủ sở hữu bình quân. Tỷ số này thể hiện mối quan hệ giữa vốn chủ sở hữu và vốn nợ. Vì vậy, chỉ số này thấp chứng tỏ doanh nghiệp còn yếu về khả năng tự chủ tài chính và chưa biết tận dụng đòn bẩy tài chính.
Hệ số thanh toán lãi vay
Đây là hệ số cho biết khả năng đảm bảo thanh toán lãi vay của doanh nghiệp, ngoài ra nó còn cho biết khả năng tài chính mà doanh nghiệp tạo ra để trang trải chi phí đi vay trong quá trình sản xuất kinh doanh. Tỷ lệ này được xác định bằng cách chia thu nhập trước thuế và lãi vay của công ty trong một khoảng thời gian cụ thể cho các khoản thanh toán lãi của công ty đáo hạn trong cùng thời kỳ.
Phân loại đòn bẩy tài chính hiện nay
Nguồn tiền từ người khác
Loại đòn bẩy tài chính này được phân thành hai loại:
- Vay theo nghĩa truyền thống: doanh nghiệp có thể vay từ ngân hàng hoặc tổ chức tài chính để đầu tư và trả lãi khi đến hạn. Nhưng, nợ càng lớn thì khả năng phá sản càng lớn.
- Hình thức doanh nghiệp cổ phần dùng để huy động vốn từ các cổ đông: công ty có thể sử dụng hình thức phát hành cổ phiếu để thu hút vốn.
Tận dụng những ý tưởng độc đáo từ những người khác
Bên cạnh việc sử dụng tiền từ người khác, việc lắng nghe, tận dụng những ý tưởng độc đáo từ những người xung quanh và chắt lọc thông tin có thể giúp bạn lập một kế hoạch đầu tư thông minh.
Tận dụng những kinh nghiệm hữu ích từ các nhà đầu tư
Thu thập thêm kiến thức và kinh nghiệm từ các nhà đầu tư chuyên nghiệp có thể rút ngắn quy trình và tối đa hóa kết quả đầu tư của bạn. Điều này sẽ giúp bạn tìm hiểu bí mật và nguyên tắc đầu tư dẫn đến thành công
Sử dụng thời gian của người khác
Thông thường, các chủ doanh nghiệp sử dụng thời gian của nhân viên để tạo ra nhiều tài sản có giá trị nhanh hơn là tự mình làm tất cả.
Thuê người khác làm công việc của mình
Loại đòn bẩy cuối cùng mà Học chơi Trading muốn giới thiệu đó là lợi dụng người khác để làm việc của họ. Hãy ủy thác cho nhân viên những công việc mà bạn không có khả năng hoặc không có thời gian để làm, đây là cách mà nhiều chủ doanh nghiệp thường sử dụng để đạt được thành công.
Thị trường nào có thể áp dụng đòn bẩy tài chính?
- Thị trường chỉ số là một đại diện bằng số về hiệu suất của một tập hợp các tài sản được giao dịch trên bất kỳ sàn giao dịch nào.
- Thị trường Ngoại hối: Đây là thị trường tài chính có tính thanh khoản cao nhất thế giới. Thị trường ngoại hối cho phép các nhà đầu tư mua và bán tiền tệ để tối đa hóa thu nhập.
- Thị trường tiền điện tử: Thị trường tiền điện tử giao dịch tiền tệ theo cách tương tự như Forex, ngoại trừ các loại tiền tệ đều là tiền điện tử.
- Hàng hóa: Giao dịch hàng hóa sử dụng đòn bẩy cho phép tiếp xúc với đa dạng các loại hàng hóa trên thị trường toàn cầu như vàng, bạc, dầu, v.v.
Lưu ý về việc sử dụng đòn bẩy tài chính
Sau khi xem xét những lợi ích và hạn chế nói trên, người đọc nên nhận ra rằng sử dụng đòn bẩy tài chính là con dao hai lưỡi. Nhà đầu tư cần lưu ý những vấn đề sau để tránh bị tổn hại bởi lưỡi dao còn lại:
- Trước khi lựa chọn sử dụng công cụ này, cần có sự định hướng đúng đắn và tính toán kỹ lưỡng.
- Trong khi vay vốn, điều quan trọng là phải chọn các tổ chức tài chính đáng tin cậy như ngân hàng và các tổ chức tín dụng có uy tín. Vì các đơn vị này luôn có một mức lãi nhất định và có thể dự đoán trước để tránh phá sản.
- Bạn nên thận trọng khi kiểm tra tài sản bạn muốn mua bằng nợ. Bởi vì giá trị của tài sản biến động một cách thường xuyên. Do đó, kế hoạch tài chính nên được xây dựng thấp hơn một chút so với mục tiêu.
- Luôn đăng ký các khoản vay mà bạn có khả năng trả nợ thường xuyên.
- Để có lợi nhuận tối đa, hãy ưu tiên dòng tiền.
Kết luận
Qua bài viết trên của Học chơi Trading, bạn đọc đã có thể hiểu đòn bẩy tài chính là gì. Đây chính là một công cụ hỗ trợ đắc lực trong chiến lược kinh doanh của các doanh nghiệp. Các nhà đầu tư rất ưa chuộng sử dụng đòn bẩy tài chính, đặc biệt trong việc đa dạng hóa danh mục đầu tư và giao dịch thương mại. Họ luôn kỳ vọng rằng lợi nhuận tạo ra có tỷ lệ cao hơn tỷ lệ đi vay. Tuy nhiên, nó tiềm ẩn rất nhiều rủi ro nếu chủ doanh nghiệp không có chiến lược vốn đúng đắn.
